Żeń-szeń, a dokładniej Panax Ginseng nazywany również ginsengiem lub wszechlekiem to bylina pochodzenia azjatyckiego. Dziko występuje na terenie północnych i północno-wschodnich Chin, a także w Korei północnej, Japonii i rzadziej we wschodniej części Rosji.
Niezwykła nazwa tej rośliny pochodzi od chińskiej nazwy „rénshēn„- co można tłumaczyć jako „człowiek-korzeń” i nawiązuje do kształtu kłącza, które często przypomina nieco karykaturalną ludzką postać. W językach europejskich dużo częściej stosowana była jednak nazwa zlatynizowana: „ginseng” która została ustanowiona przez europejskich misjonarzy. Przełożyli oni chińską nazwę na język łaciński podczas badań prowadzonych nad Chińską medycyną tradycyjną.
Polska nazwa: ,,żeń-szeń” została zapożyczona z języka rosyjskiego, przez co w porównaniu do wersji łacińskiej czy chińskiej występuje w niej głoska „ń”.
Dlaczego korzeń tej rośliny miał dla starożytnych chińczyków niemal mistyczne właściwości?
Dzisiejsza technologia pozwala nam docenić bogaty skład tej niepozornej rośliny. Żeń-szeń zawiera bowiem aż 200 aktywnych substancji!
Żeń-szeń zawiera unikalne substancje biologiczne spotykane tylko w tej roślinie o nazwie ginsenozydy (panaxozydy). Na dziś wyodrębniono ich około 16 i wszystkie one są unikalne wyłącznie dla żeń-szenia. To właśnie dzięki nim żeń-szeń jest tak wyjątkowy. Ponadto roślina ta zawiera m.in.:
- witamina A
- witamina B1
- witamina B2
- witamina C
- wapń
- miedź
- fosfor
- cynk
- fosfor
- potas
- żelazo
- magnez
- sód
- siarka
- molibden
To wszystko powoduje, że żeń-szeń ma bardzo dobroczynny wpływ na ludzki organizm i doskonale wpływa na stan naszego zdrowia. Badania nad żeń-szeniem prowadzone są od dawna. Największe z nich miały miejsce w Korei Południowej w 1998 roku i przeprowadzono je na dwóch grupach. Pierwsza grupa badawcza liczyła ponad 4,5 tys. uczestników powyżej 39 lat, a uczestnicy zaliczeni do niej byli zobowiązani codziennie przyjmować żeń-szeń. Podobna grupa porównawcza została wybrana spośród osób, które deklarowały, iż nigdy w swoim życiu nie przyjmowały tej rośliny. Wyniki były tak zaskakujące, że początkowo zarzucono, iż są fałszywe, a cały eksperyment zakrawa na szarlatanerię.
Okazało się, mianowicie iż w grupie spożywającej regularnie żeń-szeń aż o 60% spadło ryzyko zachorowań na raka (głównie płuc oraz układu pokarmowego). Wyniki badań przyjęto różnie, a część uczelni wstrzymała się od ich uznania. Jednak bez względu na to pracę badawczą kontynuuje się, a wznoszące się od czasu do czasu głosy zdają się w pełni potwierdzać ich słuszność.
Ekstrakt z korzeni żeń-szenia wykazuje działania inhibicyjne, czyli takie, które spowalniają lub nawet całkowicie wstrzymują rozwój pewnych grup komórek nowotworowych. Jak zatem widać roślina ta ma przed sobą przyszłość w prewencji-zapobieganiu nowotworom, a także pomocniczo w spowalnianiu ich działania.
Inne udokumentowane działania, na które żeń-szeń sprawdzi się doskonale to:
- przeciwdziałanie zmęczeniu
- działanie pobudzające (zwiększa witalność zarówno u kobiet jak i mężczyzn)
- wzmacnia system nerwowy
- przeciwdziała skutkom stresu fizycznego i emocjonalnego
- stymuluje układ immunologiczny (odpornościowy) organizmu
- wzmacnia pamięć, procesy myślenia i kojarzenia
- wspomaga w leczeniu AIDS
- wspiera walkę z gruźlicą
- obniża poziom cholesterolu we krwi (sprawcę miażdżycy i nadciśnienia)
- przyspiesza gojenie ran (w postaci maści)
- pobudza produkcję przeciwciał antywirusowych
- obniża ryzyko wykrzepiania wewnątrznaczyniowego
- pomaga w kontroli cukrzycy poprzez obniżanie poziomu cukru we krwi
- zmniejsza uszkodzenie komórek wywołane szkodliwym promieniowaniem
- chroni wątrobę przed ubocznymi skutkami działania leków, alkoholu i toksyn
- działa jak antyoxydant, zapobiegając gromadzeniu się w organizmie uszkodzonych komórek
- odgrywa znaczącą rolę w zwalczaniu raka
- podwyższa jelitowe wchłanianie czynników odżywczych
- redukuje bóle mięśniowe
- przyspiesza powrót do spoczynku po wysiłku fizycznym
- dozwolony do stosowania przez sportowców (brak działania dopingującego).
- poprawia ogólną przemianę materii
- zwiększa wydolność umysłową i fizyczną
- reguluje ciśnienie tętnicze krwi
- wzmaga działalność enzymów ustrojowych
- działa uodparniająco na choroby (poprzez aktywację białych ciałek krwi)
- poprawia pamięć
- wzmacnia system nerwowy
- reguluje zawartość cholesterolu we krwi
- przedłuża życie.
Tak rozległe spektrum działania plasuje żeń-szeń bardzo wysoko wśród roślin leczniczych, przez co suplementy i preparaty z nim w składzie mają szerokie zastosowanie medyczne.
Uzasadniony jest zatem pogląd, iż żeń-szeń uważa się za uniwersalne lekarstwo polecane w wielu dolegliwościach, a jego dalsze badania mogą przynieść ciekawe rezultaty.
